Ακολουθεί η επιστολή της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. προς τον Υπουργό Υγείας κ. Μ. Βορίδη για θέματα αρμοδιοτήτων της Ε.Π.Υ.

(Π.Ε.Φ.Ν.Ι.)

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ

        Μιχαλακοπούλου 99, 115 27 Αθήνα                                  Τηλ/Φαξ: 210 7753104

        www.pefni.gr                              ...                       e-mail: pefni@ath.forthnet.gr

                                                                                        Αθήνα, 19.9.2014

                                                                              Αρ. πρωτ. : 554

                                                                                ΕΠΕΙΓΟΝ

            Προς Υπουργό Υγείας κ. Μαυρουδή Βορίδη

            ΘΕΜΑ: «Προτάσεις επί της διαδικασίας προμήθειας φαρμάκων και της καταχώρησης αυτών»

            Α. Δυνάμει της ισχύουσας νομοθεσίας αλλά και εγκυκλίων του Υπουργείου σας και αποφάσεων της ΕΠΥ, έχει ταυτιστεί εσφαλμένως, φρονούμε, το φάρμακο με οιοδήποτε άλλο προϊόν που προμηθεύονται τα Δημόσια Νοσοκομεία. Η εν λόγω ταύτιση έχει ως συνέπεια ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται οι σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες που ορίζουν οι νομοθετικές διατάξεις περί προμηθειών, καθώς και οι περιορισμοί που αυτές επιβάλουν. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει πολλά και σημαντικά προβλήματα στην απρόσκοπτη προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων από τα Νοσοκομεία γιατί δε λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του κοινωνικού αγαθού «φάρμακο».

            Έτσι, το Υπουργείο σας θεωρεί αυτονόητο (ορθώς για εμάς) ότι τα σκευάσματα για τα οποία δεν χρειάζεται να γίνει διαγωνισμός, δεν πρέπει να εντάσσονται στα Προγράμματα Προμηθειών Φαρμάκων των νοσοκομείων, όπως αναφέρεται στην υπ’ αρ. πρωτοκόλλου ΔΥΓ3δ/ΓΠοικ.27826/31.3.2014 Εγκύκλιο της Γεν. Γραμματέα Δ.Υ. επισημαίνεται ότι «Στο Π.Π.Υ.Φ.Υ. του έτους 2014 δεν επιτρέπεται να συμπεριληφθούν βιοομοειδή φαρμακευτικά προϊόντα». 

            Αντιστοίχως, έχουμε την άποψη ότι την ίδια αντιμετώπιση θα έπρεπε να έχουν και εκατοντάδες άλλα φάρμακα, όπως τα Πρωτότυπα – on patent – Φάρμακα, που η προμήθειά τους γίνεται υποχρεωτικά μόνο από ένα προμηθευτή, καθώς και τα φάρμακα που εισάγονται και διακινούνται μέσω ΙΦΕΤ (για τον ίδιο λόγο). 

            Όμως, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία απαιτείται όλες ανεξαιρέτως οι προμήθειες φαρμάκων να γίνονται μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών και συνεπώς να εντάσσονται στα ετήσια ΠΠΥΦΥ. Η εν λόγω απόφαση έχει ως συνέπεια να χάνονται πολύτιμοι πόροι και χρόνος, να επιβαρύνεται έτι περισσότερο εργατικό δυναμικό των νοσοκομείων και των ΥΠΕ για τη σύνταξη του ΠΠΥΦΥ και την εκτέλεση διαγωνιστικών διαδικασιών κάθε χρόνο για 2.000 περίπου δραστικές ουσίες, όταν οι φαρμακευτικές ουσίες που χρειάζεται πραγματικά να προμηθεύονται τα νοσοκομεία με διαγωνιστικές διαδικασίες δεν είναι περισσότερες από 200.

            Σύμφωνα λοιπόν με το υπάρχον σύστημα προμηθειών δεν επιτρέπεται να γίνει προμήθεια κανενός φαρμάκου χωρίς να γίνει διαγωνισμός και να έχει υπογραφεί σύμβαση, γεγονός όμως που στην πράξη είναι απλώς αδύνατο να εφαρμοσθεί. Ήδη οι για το λόγο αυτό οχλήσεις από τους Επιτρόπους των Ελεγκτικών Συμβουλίων προς τα Δημόσια Νοσοκομεία αυξάνονται.

            Το φάρμακο όμως ως κοινωνικό αγαθό έχει ιδιαιτερότητες.

            Είναι συχνά αναντικατάστατο, απαιτείται δε η άμεση προμήθειά του. Συχνά επίσης δεν μπορεί εκ των προτέρων να προβλεφθεί πότε και πόσο θα χρησιμοποιηθεί. Όλα αυτά καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για θέσπιση διαφορετικών, πιο ευέλικτων, διαδικασιών για τη προμήθειά του, μέσω διαγωνισμών.

            Τέτοιες διαδικασίες ευτυχώς εφαρμόζουν τα νοσοκομεία τα τελευταία 2-3 χρόνια, με την πρωτοβουλία των νοσοκομειακών φαρμακοποιών. Αυτό είναι μια από τις βασικές αιτίες που έχουν επιτευχθεί οι οικονομικοί στόχοι του Υπουργείου σας για το φάρμακο στα νοσοκομεία. Πρόκειται περί διαπραγματεύσεων μικρής κλίμακας και συμφωνίες με τις εταιρείες για εκπτώσεις, πολλές φορές με τελικές τιμές πολύ χαμηλότερες από αυτές των Διεθνών διαγωνισμών της ΕΠΥ. Το περιοριστικό όμως νομικό καθεστώς και η γραφειοκρατία που επιβάλλει, αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για την ανάπτυξη τέτοιων πρωτοβουλιών.

            Σε πολλά έγγραφα μας προς το Υπουργείο και την ΕΠΥ, αλλά και σε συναντήσεις μας με υπηρεσιακούς παράγοντες έχουμε προτείνει :

            - Να τροποποιηθεί άμεσα το υπάρχον νομικό καθεστώς που ταυτίζει το φάρμακο με κάθε άλλο προϊόν που προμηθεύονται τα Δημόσια Νοσοκομεία. Όλες οι προμήθειες φαρμάκων στην Νοσοκομειακή τους Τιμή να θεωρούνται συμβατικές και σύννομες. Έτσι θα ξεπεραστούν όποια νομικά κωλύματα παρεμποδίζουν ή θα δημιουργήσουν εμπόδια στο μέλλον στην προμήθεια απαραίτητων φαρμάκων από τα νοσοκομεία, από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

            - Κάθε έτος τα νοσοκομεία να καθορίζουν ένα Πρόγραμμα Προμηθειών Φαρμάκων, το οποίο θα περιλαμβάνει μόνο δραστικές – φαρμακοτεχνικές μορφές για τις οποίες έχει λήξει η πατέντα, και γενικά φάρμακα που μπορούν να ακολουθήσουν διαγωνιστική διαδικασία. Επίσης να εξαιρεθούν της ένταξης στο προαναφερθέν πρόγραμμα προμηθειών οι προμήθειες φαρμάκων, η προϋπολογισθείσα δαπάνη των οποίων συνολικά δεν υπερβαίνει ετησίως το 20% αυτού. Με τον τρόπο αυτό δεν θα επιβαρυνθεί το Δημόσιο με το κόστος για τη διενέργεια διαγωνισμών και την παρακολούθησή τους, για φάρμακα που η κατανάλωσή τους είναι πολύ μικρή.

            - Για τα σκευάσματα που θα αποτελούν το προαναφερθέν Πρόγραμμα Προμηθειών Φαρμάκων (ΠΠΦ), τα οποία με τον τρόπο αυτό θεωρούμε ότι δεν θα ξεπερνούν τα 200, να αναλάβει η ΕΠΥ να εκτελεί μειοδοτικούς διαγωνισμούς. Επίσης θα μπορεί να εξουσιοδοτεί και τις ΥΠΕ για τη διενέργεια αυτών, όχι όμως τα νοσοκομεία.

            - Προμήθεια Φαρμάκων στην Ελλάδα μπορεί να γίνει μόνο για σκευάσματα που έχει εγκρίνει ο ΕΟΦ και έχει τιμολογήσει (με κουπόνι). Δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες σκευάσματα που δεν έχουν εγκριθεί με βάση αυτή τη διαδικασία. Αυτό διευκολύνει την καταγραφή και τη κωδικοποίηση των Δραστικών Ουσιών – Φαρμακοτεχνικών Μορφών και την εκπόνηση Τεχνικών Προδιαγραφών.

            - Τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την δημιουργία Μητρώου Προμηθευτών που πρέπει να δημιουργηθεί από την ΕΠΥ, διευκολύνουν τη διενέργεια διαγωνιστικών διαδικασιών και την παρακολούθησή τους. Μέχρι τις 200 δραστικές ουσίες θεωρούμε ότι είναι εφικτό να γίνονται ετησίως διαγωνισμοί. Για περισσότερες η εμπειρία έχει δείξει ότι αποτελεί ουτοπία. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι διαγωνισμοί που θα τρέξουν τώρα και πιθανώς να τελειώσουν το 2015 γίνονται σε εφαρμογή του ΠΠΥΥ του 2012, δηλαδή με δεδομένα κατανάλωσης του 2011 !!!

            - Πιθανώς να είναι θεμιτό, για την αποφυγή κωλυμάτων στην προμήθεια ουσιών, τον αποκλεισμό εταιρειών και τη δημιουργία ολιγοπωλίων, να επιλέγονται πλέον της μιας εταιρείας και να γίνεται η προμήθεια σε ποσόστωση από κάθε μια.

            - Από τις 200 αυτές δραστικές ουσίες, για εκείνες που δεν έχει υπογραφεί σύμβαση από την ΕΠΥ (ή τις ΥΠΕ), τα νοσοκομεία να προχωρούν σε διαπραγματεύσεις και να τα προμηθεύονται με εκπτώσεις.

            - Το Παρατηρητήριο Τιμών να ενημερώνεται βάση της Νοσοκομειακής Τιμής και των τιμών των διαγωνισμών της ΕΠΥ (να υπάρχει σχετική επισήμανση στο συμβατικό προϊόν αλλά και βάσει της δραστικής ουσίας σε όλα τα αντίστοιχα ιδιοσκευάσματα) .

            - Θα μπορούσε να διερευνηθεί η εισαγωγή ένα μοντέλου, βάσει του οποίου θα γίνονται διαγωνισμοί από την ΕΠΥ, χωρίς όμως να υπάρχει δέσμευση στην ποσότητα, παρά μόνο στη χρονική διάρκεια της σύμβασης. Από αυτό το διαγωνισμό θα μπορούν να προμηθεύονται όσα νοσοκομεία το επιθυμούν, όμως δεν θα είναι δεσμευτικό για κάποιο νοσοκομείο αν με άλλες διαδικασίες διαπραγμάτευσής μπορεί να επιτύχει μεγαλύτερες εκπτώσεις και άρα καλύτερες τιμές. Με τον τρόπο αυτό, εκτός από το οικονομικό όφελος που μπορεί να υπάρχει, δεν θα αποκλείονται από την αγορά εταιρείες που μπορούν να προσφέρουν φθηνό και απολύτως αξιόπιστο φάρμακο, δεν έχουν όμως το μέγεθος να δεσμευτούν ότι θα καλύψουν όλη την Ελλάδα.

            Όλη αυτή η προσπάθεια συμπίεσης των τιμών εντός των νοσοκομείων, μειώνει τους πόρους για  προώθηση φαρμάκων που έχει λήξει η πατέντα τους από τις εταιρείες, σε αντίθεση με τα Πρωτότυπα on patent φάρμακα της ίδιας φαρμακολογικής ομάδας, που έχουν σαφώς μεγαλύτερη τιμή και περιθώριο κέρδους. Αυτό μπορεί να στρέφει τη συνταγογράφηση προς τα Πρωτότυπα, με αποτέλεσμα την συνολική αύξηση του κόστους, τη μείωση διαθέσιμων κονδυλίων και την επακόλουθη αδυναμία χρήσης καινοτόμων φαρμάκων στους ασθενείς για τους οποίους δεν υπάρχει εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση. Η ανάπτυξη και ουσιαστική  εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων στα νοσοκομεία θεωρούμε ότι θα απέτρεπε σε μεγάλο βαθμό το φαινόμενο αυτό.

            Β. Με αφορμή την υπ’ αριθμόν 3121/19.6.2014 εγκύκλιο που εξέδωσε η ΕΠΥ σε συνεργασία με τον ΕΟΦ, με θέμα «Κανονισμός εσωτερικής διακίνησης και ανάλωσης φαρμάκων», με την οποία δίδεται η εντολή όπως καταχωρείται ο σειριακός αριθμός κάθε συσκευασίας φαρμακευτικού σκευάσματος που εισέρχεται στο φαρμακείο του νοσοκομείου, γίνεται σαφές δυστυχώς για ακόμη μία φορά, η παντελής άγνοια των παραπάνω υπηρεσιών για τις διαδικασίες λειτουργίας των Δημόσιων Νοσοκομείων.

            Επ’ αυτού θα θέλαμε λοιπόν, να σας ενημερώσουμε τα κάτωθι:

            Η αναφερόμενη διαδικασία δεν είναι εφικτή. Τα Νοσοκομειακά Φαρμακεία ακολουθούν – από ετών – συγκεκριμένη διαδικασία παραλαβής και καταχώρησης των φαρμάκων που προβλέπεται από το Π.Δ. 108/93 και διακινούν σε καθημερινή βάση μερικές εκατοντάδες έως και χιλιάδες συσκευασίες φαρμάκων, τα στοιχεία των οποίων αποδίδονται κάθε μήνα μέσω του ESYnet.

            Είναι δε γνωστό, ότι από τα Νοσοκομειακά Φαρμακεία διακινούνται μόνο φάρμακα με κουπόνι με την ένδειξη «ΚΡΑΤΙΚΟ ΕΙΔΟΣ», το οποίο αφορά μόνο νοσοκομειακή διαχείριση και ακυρώνεται κατά την εκτέλεση της Ηλεκτρονικής Συνταγής στο σύστημα της e-syntagografisi (ΗΔΙΚΑ).

            Σε κάθε περίπτωση, οι πληροφορίες που απαιτούνται από τον ΕΟΦ, την ΕΠΥ κλπ. μπορούν να αντληθούν από τους Κ.Α.Κ., οι οποίοι δύνανται να ενημερώνουν κάθε  αρμόδιο για τις παρτίδες και κάθε άλλο συμπληρωματικό στοιχείο για τα φάρμακα που παραδίδουν στο εκάστοτε Νοσοκομείο.

            Επισημαίνουμε για άλλη μια φορά ότι η διαδικασία παρακολούθησης της ανάλωσης των φαρμάκων απαιτεί ολοκληρωμένη εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων με πλήρη ανάπτυξη του Ηλεκτρονικού Ιατρικού Φακέλου και της Ηλεκτρονικής Νοσηλευτικής Καρτέλας. Λειτουργίες οι οποίες θα εξασφαλίσουν πλήρη ιχνηλασιμότητα για κάθε φάρμακο και για κάθε ασθενή.

            Κατόπιν των ανωτέρω θα πρέπει να ανακληθεί άμεσα η ως άνω Εγκύκλιος της ΕΠΥ.

Για το Δ.Σ.

   Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                           Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Δέσποινα Μακριδάκη                                                                   Βασίλης Γούλας

Κοινοποίηση:

1. Αναπληρωτή Υπουργό Υγείας κο Λ. Γρηγοράκο
2. Γενικό Γραμματέα Υ.Υ. κο Β. Κοντοζαμάνη
3. Πρόεδρο Ε.Π.Υ. κο Χρ. Γιάνναρη